Wees Onzichtbaar – Murat Isik

Voor mijn leesgroep las ik dit boek. Helaas was ik niet bij de bespreking en heb ik op Goodreads alleen kunnen zien dat er behoorlijk hoge waarderingen zijn toegekend. Daar zijn we het dan in ieder geval over eens want ik ken het boek vier sterren toe.

Het boek gaat over een Turkse (Zaza) immigrantenfamilie die via Duitsland in de Amsterdamse Bijlmer terecht komt. Metin is dan vijf jaar oud. Hij woont in de flat Fleerde. Het gezin heeft maar weinig te besteden en dat komt vooral door de onverantwoordelijke manier waarop de vader, Harun, met zijn gezin omgaat. Hij besteedt het geld van de uitkering liever aan zichzelf dan aan zijn gezin.

We lezen hoe Matin opgroeit in de Bijlmer, een project van Siegfried Nassuth. Het plan was vol goede bedoelingen, met een strikte scheiding van auto-, fiets- en voetgangersverkeer. Het werd uiteindelijk een mislukking. Wie meer over de Bijlmer wil weten. Er is een uitzending van Andere Tijden over de Bijlmer en tegenwoordig is er het Bijlmermuseum.

De Bijlmer mag nu dan een mislukking worden genoemd, Metin groeit er op en heeft er goede en slechte herinneringen aan. Zijn lagere schooltijd waarin hij altijd een pluim krijgt voor zijn voorlezen, de ramp met de Boeing van El Al, hoe hij gepest wordt op het atheneum, zijn vriendschap met Kaya en het leven in een gezin met een gewelddadige vader.

Het duurde wel een paar hoofdstukken voor ik echt geboeid raakte door het verhaal maar dan leest het ook als een trein. Het is een “gewoon” verhaal maar toch bijzonder omdat de schrijver eigenlijk over zijn jeugd schrijft. Hij laat zien hoe een Turkse jongen zijn weg vindt in zijn nieuwe woonplaats.

Een recensie in NRC en een interview met de schrijver.

Leesgroep Oosterhout

In 2014 heb ik in mijn nieuwe woonplaats Oosterhout een leesgroep opgericht. Iedere keer bij iemand anders thuis en de gastvrouw mag een drietal boeken voorleggen waar een keuze uit wordt gemaakt. Met de groep van zeven hebben we inmiddels al heel wat boeken gelezen.

We zijn begonnen met The Children Act van Ian McEwan. En het boek dat we hebben gekozen voor de volgende bijeenkomst is De 13e Discipel van Deepak Chopra.

Dit zijn de boeken die we inmiddels hebben gelezen.

De Nix en The Children Act kregen van mij vijf sterren. Het boek waar we het soms nog over hebben, maar dan omdat we het unaniem verschrikkelijk vonden, was Roxy. Vooral het fragment van de schapen bleef ons bij. Als je het boek hebt gelezen dan weet je meteen wat ik bedoel.

Het Boschhuis – Pauline Broekema

Not Just Any Book  heeft een leesclub voor bloggers met een literaire smaak. Elke twee maanden mag je een of twee boeken kiezen om samen met de anderen te lezen en erover te bloggen. Het Boschhuis van Broekema is het eerste boek dat ik voor de leesclub Een Perfecte Dag voor Literatuur lees.

Pauline Broekema. Een naam die velen bekend in de oren zal klinken, want zij is bekend als redacteur van het NOS-journaal. Het Boschhuis is  niet haar eerste boek. Eerder schreef zij Benjamin en In het Puin van het Getto (website).

Als haar moeder is overleden, haalt Broekema de koffer met het familiearchief van zolder en gaat er mee aan de slag. Haar moeder had de koffer met inhoud geërfd van haar vader Juul ter Beek. Het Bosschuis is het verhaal dat zij heeft samengesteld uit alle documenten, brieven en foto’s die zij in de koffer vindt.

Het Boschhuis bestaat uit drie delen, drie generaties ter Beek. Het eerste deel verhaalt over grootvader Frans Jan ter Beek. Samen met Jannetje Post reist hij af naar Indië om daar een tabaksplantage te exploiteren. Hun zoon Juul is de hoofdpersoon in het tweede deel. Na de tabaksplantages is dit een heel ander verhaal, Kees Boeke en zijn volgelingen spelen hierin een belangrijke rol. Tot slot de gevolgen van de Tweede wereldoorlog voor de familie ter Beek. De SD heeft intrek genomen in Maliebaan 74, arrestanten gaan naar de gevangenis aan het Wolvenplein. De oom van Broekema wordt aan het eind van de oorlog gefusilleerd, het is de broer van haar moeder.

Op grond van de beschrijving leek het boek me interessant. Misschien omdat ik zelf veel onderzoek naar mijn voorouders heb gedaan en zo’n koffer met een heel familiearchief mij een fantastische vondst lijkt. Toch heeft het boek me nooit gegrepen. De auteur gebruikt korte zinnen. Ze schrijft afstandelijk, de hele familiekroniek is beschouwend geschreven. Door die schrijfstijl, bijna als een documentaire, kwam ik niet in het verhaal. Het raakte me niet. Ik werd er niet bij betrokken. Vreemd genoeg beleefde ik het lezen voortdurend als het voorlezen van het journaal.
Broekema maakt goede sfeerbeschrijvingen. De keuze om drie generaties Ter Beek te gebruiken om de familiegeschiedenis te vertellen, is voor de hand liggend maar ieder deel heeft wel een heel eigen karakter. Toch heeft dat er niet voor gezorgd dat ik het boek een hoge waardering geef. Het heeft me teveel moeite gekost om door te lezen. Daarom waardeer ik het boek met 1 ster.

Crossing to Safety – Wallace Stegner

Het was mijn beurt om een keuzelijst voor te leggen bij de leesgroep. De eerste keer voor deze groep. Ik zocht mijn titels bij Amerikaanse auteurs. Het volgende lijstje legde ik uiteindelijk voor:
–    Sue Monk Kidd – The Invention of Wings
–    Philipp Meyer – American Rust
–    Wallace Stegner – Crossing to Safety
–    Ayana Mathis – The Twelve Tribes of Hattie
–    William Faulkner – As I Lay Dying.

Na wat discussie viel de keus op Wallace Stegner.  Maar dat is na het lezen van de titel van deze blog voor niemand nog een verrassing.

Ik had de titel op het lijstje gezet naar aanleiding van een aanbeveling in de podcast Books on the Nightstand. Als je die podcast nog niet kent, moet je er zeker naar gaan luisteren. Buiten dat werd het boek ook genoemd in The End of Your Life Bookclub van Will Schwalbe (overigens ook zeer de moeite waard, de recensie moet ik nog schrijven). Daarin kreeg het boek de kwalificatie als het beste boek ooit geschreven. Hoeveel meer aanbeveling wil je hebben.

We hebben geen spijt gehad van onze keuze. Er is nogal eens een verschil van mening maar nu waren we unaniem. Wat een prachtig boek. Zo mooi geschreven, zorgvuldig gekozen woorden, eerlijke en goed uitgewerkte karakters, aandacht voor de omgeving en de omstandigheden.

Het is geen verhaal dat zich hier in een paar woorden laat samenvatten. Het is het verhaal van twee echtparen, hun huwelijk en de sterke band die hen bindt. Hun vriendschap vanaf het moment dat zij elkaar ontmoeten tot het moment dat ze bij elkaar zijn omdat een van hen gaat sterven. Het verhaal van de tegenslagen die zij in die periode te verduren hebben gehad, de successen, hun gezamenlijke ervaringen, hun leven. Een boek dat begint met de zin „Floating upward through a confusion of dreams and memory, curving like a trouwt through the rings of previous risings, I surface. My eyes open. I am awake”. Als ik dit zo opschrijf, heb ik zin om opnieuw te beginnen met lezen. Het lijkt nu nog mooier dan de eerste keer dat ik het las. Nog een bijzondere quote „Order is indeed the dream of man, but chaos, which is only another word for dumb, blind, witless chance, is still the law of nature”. Tja, wat moet ik er nog aan toevoegen.

Het begin van de vriendschap is in de jaren dertig, de grote depressie. Maar tijdens het lezen heb ik dat beeld niet. Zoals het is geschreven, zou het ook in deze tijd kunnen spelen. Stegner schreef het boek in 1987. Het werd zijn laatste boek. In 1993 overleed hij als gevolg van de verwondingen van een auto-ongeluk.

Wat iedereen in de leesgroep verbaasde, is de onbekendheid van Wallace Stegner in Nederland. Hij heeft dertig titels op zijn naam staan en kreeg de Pulitzerprijs voor Angle of Repose. Wat nog verbazingwekkender is, is dat slechts een van zijn boeken is vertaald (On a Darkling Plain). Reden voor mij om Atlas Contact een email te sturen met dit boek als aanbeveling voor een vertaling. Naar mijn idee wordt het een groter succes dan Stoner van Williams. Ik ben benieuwd.

Ik gaf het boek in eerste instantie vier sterren. Na de bespreking in de leesgroep heb ik daar alsnog vijf van gemaakt.

The Passion – Jeanette Winterson

Voor de leesgroep van de Vrouwenbibliotheek las ik dit boek. Winterson was tot dan toe een mij onbekende auteur. Dat is juist zo leuk aan een leesgroep. Je leest boeken die je zelf niet zo snel zou hebben opgepakt of die wellicht aan je aandacht zijn ontsnapt. Er wordt tenslotte zoveel op de markt gebracht. Een boek kan soms een tegenvaller zijn maar een andere keer blijkt het een juweeltje dat je niet had willen missen. En dat was bij dit boek The Passion zeker het geval. Je kunt mijn blog er op nalezen, ik begin nooit met mijn oordeel over het boek. In dit geval wel. Vijf sterren.

Wat een mooi, knap geschreven boek. En wat een fantastisch eind. Met “eind” bedoel ik in dit geval niet de laatste paar bladzijden maar het hele vierde deel. Naarmate ik met lezen vorderde, had ik al het gevoel weer een vier-sterren boek in handen te hebben. Het prachtige slot zorgde voor een vijfde ster. Een auteur waarvan ik zeker meer wil gaan lezen. Maar goed, waar gaat The Passion eigenlijk over.

Het boek bestaat uit vier delen. In het eerste deel vertelt Henri zijn verhaal. Hij heeft zich aangemeld bij het leger van Napoleon. Als soldaat wordt hij verantwoordelijk voor het slachten en het bereiden van de kippen, het favoriete gerecht van Napoleon. Een originele insteek voor een verhaal, niet? Winterson zet haarscherp neer hoezeer Napoleon de passie voor Henri is. Hij gaat voor hem door het vuur, wil alles voor hem doen. Tot de veldtocht naar Rusland. Daar ervaart Henri dat er een groot verschil is tussen droom en realiteit.

Villanelle vertelt haar verhaal in het tweede deel. Het speelt zich af in Venetië. Ze is dochter van een gondelier en wordt uiteindelijk verkocht Franse officieren. Zo belandt zij in Rusland.

Tot dit moment heb je als lezer het idee twee korte verhalen te hebben gelezen. Het eerste verhaal vond ik enorm boeiend, soms humoristisch. Winterson weet je mee te nemen in de gedachten van Henri, zijn overwegingen, gevoelens, emoties. Het tweede deel kon me iets minder boeien, soms wat langdradig. Maar dat is ook het enige wat ik minder vind aan dit boek. In het derde deel weet  Winterson de levens van Henri en Villanelle op een kunstige manier te vervlechten waarbij passie opnieuw een hoofdrol speelt. Henri sluit het verhaal af. Hij leeft in afzondering en overdenkt zijn leven, Napoleon en Josephine, zijn passie voor Villanelle. Dit laatste deel zorgt van begin tot eind voor kippenvel. Henri neemt je mee in het diepste van zijn gedachten, zijn dromen en zijn passie.

The Passion, een boek over een zoektocht naar passie. Wat betekent passie in het leven van een mens en wat is hij bereid daarvoor op te geven. Een verhaal waarbij droom en realiteit hand in hand gaan. Prachtig geschreven, meeslepend en genoeg om achteraf over na te denken. Een absolute aanrader.

Jeanette Winterson heeft een officiële website.

“My characters are always on the outside; the spotlight’s not on them. But they do get somewhere” (Jeanette Winterson)

Dit Zijn de Namen – Tommy Wieringa

Voor mijn IRL-leesclub las ik Dit zijn de namen van Tommy Wieringa. Mijn eerste boek van Wieringa. Totaal anders dan zijn vorige boeken, las ik in recensies.

De titel roept vragen op. Dit zijn de namen. De namen van wie? In een interview (link) geeft Wieringa zelf het antwoord. De titel is het begin van de eerste zin van het bijbelboek Exodus, waarin het verhaal wordt verteld van het vertrek van het Israëlische volk uit Egypte naar het Beloofde Land. Zij dragen gedurende die reis het gebeente van Jozef met zich mee.

Het verhaal begint in het najaar. Twee verhaallijnen die geen verband lijken te hebben. De 53-jarige politiecommissaris Pontus Beg bekommert zich in Michailopol om de begrafenis van de een overleden rabbijn en gaat op zoek naar zijn eigen roots. Hij herinnert zich een kinderliedje uit zijn jeugd en vraagt zich af of hij zelfs soms van joodse afkomst is. Tegelijkertijd trekt een groep gelukzoekers over de steppe. Een tocht waaraan geen eind lijkt te komen en die slechts door een klein deel van de groep wordt overleefd. Vreemd genoeg heeft slechts een van hen een naam, de anderen wordt aangeduid als oertypes zoals de lange man, de stroper, de jongen en de vrouw. Na een barre tocht bereiken zij Michailopol. Voor de groep vluchtelingen wordt dit de teleurstelling van hun leven, voor Pontus Beg betekent de komst van de groep het begin van een onderzoek naar een misdrijf.

Ik zal eerlijk bekennen dat het interview met Tommy Wieringa mij heeft geholpen het verhaal te begrijpen. Daarbij doel ik vooral op de verwijzingen naar de bijbel. Zelf in het geheel niet bijbelvast, want niet gelovig opgevoed, zou de verwijzing van de titel naar het bijbelboek Exodus mij zonder dat interview geheel zijn ontgaan. Dat had voor de waardering van het boek wel uitgemaakt omdat daarmee ook andere bijbelse symboliek onopgemerkt zou zijn gebleven. En is het toeval dat ook het Eerste Boek van Henoch (ook bekend als het Ethiopisch Boek van Henoch) met deze woorden begint?

Wieringa bouwt het verhaal minutieus op. Hij gebruikt daarbij prachtige beelden en mooie metaforen. Soms in een vrij korte zin als “de dag was gaandeweg vertraagd en nu helemaal tot stilstand gekomen”, “het park lag in witte onschuld aan zijn voeten” en “terwijl hij zich door de steppe sleepte, werd hij gestoken door de horzels van zijn gedachten”. Dan weer een langere omschrijving, “ze leeft met haar rug naar de toekomst, over de herinneringen aan haar zware bestaan ginds schijnt nu al de zachte gloed van heimwee”.

Voor mij was het boek tot het samenkomen van de verhaallijnen het meest intrigerend. De sfeer die om Pontus Beg heen wordt gecreëerd. Zijn relatie met de huishoudster en discussie met de rabbijn. De groep gelukzoekers die door honger en kou steeds primitiever, bijna dierlijk gaat acteren en daarmee laat zien wat er met mensen gebeurt als ze niets meer te verliezen hebben en radeloos zijn, de kwetsbaarheid. Iets wat wordt versterkt doordat de personen geen namen hebben, anoniem blijven. Toch is ook het laatste deel, het onderzoek van Beg naar de groep, zeer de moeite waard. Hij stelt de vragen die ook in het hoofd van de lezer zijn opgekomen. En roept er door zijn onderzoek even zovele op, vragen naar afkomst, lot en geloof.

In het interview vertelt Wieringa dat hij zichzelf wilde bewijzen dat hij het ontstaan van nieuw geloof kon laten zien. Naar mijn idee is hij daar in geslaagd. Voor de gelukzoekers is een hoofd uiteindelijk een talisman, de kiem van een geloof. Zoals de vrouw zegt “je hoeft niet alles te begrijpen, zei de vrouw. Het is genoeg dat het gebeurd is. Je kunt onmogelijk alles begrijpen. We hoeven alleen maar dankbaar te zijn”.

Mijn oordeel, vier sterren. En bekijk vooral het interview met Tommy Wieringa.

Grip – Stephan Enter

Grip was een van de keuzeboeken van leesclub Hoofdletters. Maar ook zonder dat was ik dit boek toch wel gaan lezen als gevolg van alle enthousiaste commentaren die Grip van anderen kreeg.

Stephan Enter debuteerde in 1999 met Winterhanden, een verhalenbundel. Sindsdien verschijnen zijn publicaties op de shortlist voor verschillende prijzen. Ook Grip is enthousiast ontvangen en hiervoor heeft Enter inmiddels de prijs van de Gouden Boekenuil Lezersjury en de F. Bordewijkprijs mogen ontvangen.

De hoofdpersonen van Grip zijn drie mannen en een vrouw. Zij hebben 20 jaar geleden een zwerftocht gemaakt in Noorwegen en tijdens deze tocht is er iets gebeurd. Nu, 2007, is er een reünie gepland. Paul en Vincent zijn samen met de trein onderweg naar Wales, naar Martin en Lotte. Zij zijn inmiddels getrouwd. Bij gebrek aan wereldnieuws wordt in alle kranten melding gemaakt van een Amerikaanse hoogleraar die voorspelt dat mensen over twintig onsterfelijk kunnen zijn.

Het boek is opgebouwd uit drie delen en een epiloog. Na elk deel verschuift het perspectief naar een ander personage zodat de gebeurtenissen telkens vanuit een ander gezichtspunt worden verteld. Alleen Lotte, die komt niet aan het woord. Paul, Vincent en Martin waren allemaal op de een of andere manier in haar ban. Uit hun verhalen en herinneringen blijkt dat wat toen gebeurd is een belangrijke rol heeft gespeeld in hun verdere leven. Het artikel over de onsterfelijkheid loopt als een rode draad door het hele verhaal.

De schrijfstijl van Enter bevalt me wel. Het is vlot geschreven en ik hou wel van zinnen als “Paul bedankte met een glimlach maar stuitte op de kersrode streep van haar mond”.  Het boek heeft veel spanning. Door de flashbacks weten we dat er bij de zwerftocht 20 jaar geleden iets is gebeurd maar wat dat dan is geweest, dat blijft lang onduidelijk. Daarbij gaat er ook iets gebeuren, de dreiging is voelbaar.

Door het wisselende perspectief heeft Enter de mogelijkheid gecreëerd om te laten zien hoe dezelfde gebeurtenis door verschillende personen anders wordt beleefd. En hoe dat later anders in hun herinneringen naar boven komt. Maar ook blijkt hoe verkeerd mensen elkaar kunnen begrijpen. Hoe ze denken de ander te kennen en te weten wat hun beweegreden is terwijl ze er feitelijk helemaal naast zitten.

De personages vind ik stuk voor stuk weinig sympathiek. Niemand lijkt echt authentiek te zijn. Ze spelen een spel, zijn voortdurend met zichzelf bezig. Misschien is Lotte een uitzondering maar die komt niet aan het woord en we kennen haar daardoor alleen uit de verhalen van de drie mannen.

Ik heb het boek met plezier gelezen. De stijl bevalt me, de spanning, de dreiging, het spelen met perspectief en tijdschema. Ondanks de flashbacks is er toch een duidelijke verhaallijn, de lentedag in 2007, de aanloop naar de reünie. De personages leer je door de opzet van het boek goed kennen. Enter heeft goed over zijn hoofdpersonen nagedacht en ze zijn nauwgezet uitgewerkt. De keuze om juist Lotte, die zo’n belangrijke rol in de levens van de drie mannen heeft gehad, niet aan het woord te laten, is briljant. Met haar verhaal zou het een totaal ander boek zijn geworden. Mijn oordeel, vier sterren.

Stephan Enter heeft een eigen website. Op 7 december 2011 was hij voor een interview bij Knetterende Letteren.

Gelukkig zijn we Machteloos – Ivo Victoria

Met leesclub Hoofdletters lazen we deze maand het boek Gelukkig zijn we machteloos van Ivo Victoria.

Victoria was voor mij een nog onbekende schrijver. Ivo Victoria is afkomstig uit Antwerpen en woont op dit moment in Amsterdam. Hij heeft blijkbaar een voorliefde voor de letter “L” want hij leeft samen met Liefje, Lola en Lou. In 2009 werd zijn eerste roman gepubliceerd, “Hoe ik nimmer de Ronde van Frankrijk voor min-twaalfjarigen won”, een autobiografische roman over zijn jeugd in Vlaanderen. Het boek haalde de shortlist voor de Selexyz-debuutprijs en de longlist voor Academica Debutantenprijs.

Een tuinfeest is de setting van zijn tweede roman. Het betreft een familiefeest. In huis staat de tv aan. Er is veel aandacht voor een verdwenen meisje, de zoveelste in een reeks. Degenen die in de buurt waren spreken allemaal over een vreemde ruis. Als vervolgens Billie, de adoptiefdochter van Hilde en Dirk lijkt te zijn verdwenen, slaat de angst toe. Vooral als men constateert dat ook Oom Lex, geen familie maar een vriend van de familie is verdwenen.

Ik heb een dubbel gevoel over het boek. Dat komt vooral door het moeizame begin en het onbevredigende einde. Het begin leest niet lekker weg. Ik ben al op blz 38 en ik heb eigenlijk nog geen idee wat er aan de hand is. Maar dan slaat het ineens om.
Het mag dan een familiefeest betreffen, de stemming is maar weinig feestelijk. Er is sprake van een gespeelde vrolijkheid, er heerst angst. Niet alleen door de berichtgeving over de verdwenen meisjes maar ook binnen de familie. Hilde blijft maar vragen of iemand Billie soms gezien heeft en niemand lijkt haar te horen. Dirk en Nonkel César lijken plezier te hebben maar zeggen steeds de verkeerde dingen. Er wordt voortdurend gesproken over “het kind”, zonder ooit de naam te noemen. Martha denkt aan de geheimen die ze met de familie deelt, geheimen die invloed hebben op de familierelaties.

De sfeer is beklemmend, eigenlijk is het hele boek beklemmend, soms zinderend van spanning. Dat is wat ik knap vind aan het boek. De manier waarop Vitoria met het perspectief speelt, met de tijd, de gedetailleerde beschrijving van de gebeurtenissen en het daarmee opbouwen van de spanning en de beklemmende sfeer.
Maar aan het eind raak ik het spoor bijster en sla ik het boek uiteindelijk dicht met meer vragen dan antwoorden. Wat betekent toch “Mahatsuko”, het woord dat Billie steeds roept? Wat is de betekenis van de walvis? Ik heb verschillende betekenissen kunnen vinden. De walvis als symbool van de verleiding en als symbool voor familie, harmonie, communicatie en bewustzijn. En dan de valk, symbool van de wijde en alziende blik en de Jan van Gent, de boodschapper van de storm. Dan de titels van de verschillende delen waarvan “Vliegt de blauwvoet, storm op zee” nog het eenvoudigst is te begrijpen. In ieder geval voor de Vlaamse lezers (Wikipedia). Misschien moet ik het boek nog maar een keer lezen. Ik kom alleen nooit aan het herlezen van boeken toe. Mijn oordeel, drie sterren.

Het boek is genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2012 en staat op de tiplijst voor de AKO Literatuurprijs 2012. De toplijst voor de AKO Literatuurprijs wordt op 28 september bekend gemaakt.

Wil je meer weten over Ivo Victoria, hier kun je zijn eigen website vinden.

Bonita Avenue – Peter Buwalda

Voor de leesclub Hoofdletters was het bejubelde boek van Peter Buwalda het boek voor de maand november. Een stevig boek, maar liefst 543 bladzijden. Dan is het ook niet meer zo verbazingwekkend om te horen dat Buwalda er vier jaar over heeft gedaan om het boek te schrijven. De uitgever Bezige Bij heeft geduld moeten hebben want het contract was al getekend voor er een letter op papier stond.

Bonita Avenue kent drie hoofdpersonen, ieder vertellen zij hun deel van het verhaal. Het zijn Siem Sigerius, zijn stiefdochter Joni en haar vriend Aaron Bever. Siem is rector magnificus van de Universiteit Twente. Hij heeft grote vooruitzichten want hij maakt kans op een ministerpost. Joni en Aaron hebben samen een lucratief handeltje dat bij de andere familieleden niet bekend is. Wilbert, de echte zoon van Siem, weet de rust aardig te verstoren als hij in het jaar van de vuurwerkramp in Enschede uit de gevangenis komt. In dat jaar explodeert ook de familie Sigerius. Ik vind het moeilijk om meer over het verhaal te vertellen zonder teveel prijs te geven.

Wie opziet tegen het lezen van een boek van deze omvang, laat je niet afschrikken. De schrijfstijl van Buwalda is soepel, het leest lekker door. Buiten dat, de structuur van het boek, drie hoofdpersonen die afwisselend hun verhaal vertellen, maakt je nieuwsgierig naar het vervolg van hun eigen verhaal. Daarbij moet je wel blijven opletten want het zijn niet alleen drie hoofdpersonen die hun verhaal vertellen maar zij vertellen ieder ook over heden en verleden. Daarbinnen ook weer flashbacks. Complex, maar goed te volgen en het maakt het boek alleen maar boeiender. Het is knap hoe Buwalda de drie hoofdpersonen en hun onderlinge relaties neerzet. Een punt van kritiek is dat veel personen worden geïntroduceerd die daarna in het verhaal helemaal geen rol meer spelen. En er gebeurt wel heel veel. Soms is een zin onnodig lang. Neem bijvoorbeeld deze zin,

“Nadat Tineke haar oudste dochter achterna was gelopen, de kamer uit naar de slaapkamers, en hij en Janis de afgekoelde aardappelkroketjes bij elkaar hadden geraapt en Sigerius, zwijgend in alle talen, met stoffer en blik de porseleinscherven bij elkaar had geveegd, de afwasmachine ingeruimd, en de talloze gordijnen had dichtgetrokken, nadat de enige menselijke geluiden die ze maakten hun voetstappen waren geweest, hun neuzen die ze ophaalden, de beschaamde kuchjes wanneer ze elkaar in de weg liepen, en toen de serre weer de serre was en Sigerius met een whisky in z’n hand en z’n koptelefoon op z’n hoofd in een leunstoel was gaan zitten, en hij verslagen en ineens doodmoe naar boven was gesloft, toen hij zich in de logeerkamer had uitgekleed, in het badkamertje aan het begin van de overloop zijn temazepams had geslikt, en eindelijk in de houten twijfelaar achter de opgekrulde Joni was gekropen, begon de lange nacht van  20  mei  2000 “.

Een lange zin, maar toegeven, toch prettig om te lezen. Het geeft een goede indruk van de schrijfstijl van Buwalda. Uiteindelijk heb ik het boek met vier sterren gewaardeerd. Misschien komt dat door alle jubelverhalen die ik had gehoord voordat ik aan het boek begon. Dat maakt dat de verwachtingen hoog gespannen zijn. Het is een knap geschreven boek, zonder twijfel. Maar het is allemaal wel wat veel van het goede en het slotakkoord duurt echt te lang. Desalniettemin, wat mij betreft wel een aanrader.

Ik las vandaag dat de filmrechten voor het boek verkocht zijn, het wachten is nu op de film.

Als je nog meer over Peter Buwalda en Bonita Avenue wilt weten. Een uitgebreid interview met de schrijver op LezenTV en in Vrij Nederland en een recensie in het Parool. En deze opname van Opium Night Live tot slot. Door deze uitzending zag ik toch een stukje van The Voice of Holland terwijl ik mijn uiterste best heb gedaan er niets over te zien of te lezen. Alle hashtags in Twitter waren al genoeg. Maar het is leuk om Buwalda ook over andere dingen te horen praten dan zijn bejubelde boek.

Staal – Silvia Avallone

Bij de leesclub Hoofdletters stond voor januari het boek Staal op de lijst. De oorspronkelijke titel van het boek is Acciaio (vertaling: Manon Smits).

Het verhaal gaat over Anna en Francesca. Allebei 13 jaar oud, bijna 14. Ze wonen in hetzelfde grijze gebouw. Francesca op de derde verdieping. Haar moeder is Rosa. Haar vader Enrico. Enrico let goed op zijn dochter. Hij bespiedt haar met zijn verrekijker als ze met Anna op het strand is. Als ze iets doet wat hem niet bevalt dan slaat hij haar. Anna woont op de vierde verdieping, dochter van Sandra en Arturo. Sandra werkt voor de vakbond. Arturo laat zich thuis zien als het hem uitkomt. Hij houdt zich bezig met de verkeerde zaken. Anna en Francesca zijn hartsvriendinnen. Ze doen alles samen. Als Anne verliefd wordt, lijkt alles te veranderen.

Op de eerste bladzijde van het boek de tekst “de puberteit is een machtige leeftijd”. En daar gaat het boek ook over, over twee meisjes in de puberteit. Twee meisjes op de grens van volwassen worden.

Het boek begint zinderend. Avallone laat ons op een meesterlijke manier kennismaken met Anna en Francesca. Twee pubermeisjes die aan elkaar vastgekleefd lijken te zijn. Ze huppelen en dartelen door je hoofd. Het zinderende maakt al snel plaats voor de rauwe werkelijkheid. Alessio, de broer van Anna en zijn vriend Christiano vertegenwoordigen de machocultuur in de Italiaanse arbeidersklasse. Een mooie tegenstelling, het machogedrag van Alessio op straat en in de kroeg maar aan de andere kant ook de zwerfkatten in de fabriek aanhalen. Het is niet alleen het verhaal van de meisjes dat boeit van begin tot eind. Avallone zet ook een mooie sfeerbeschrijving  van het Italiaanse dorp neer. Een dorp dat leeft door en voor de staalindustrie. Het dubbeltje dat nooit een kwartje wordt. Het uitzicht op Elba, symbool voor de hoop de grauwe werkelijkheid ooit te ontvluchten. Een hoop die geen werkelijkheid wordt.

De omslag van het boek laat twee donkerharige meisjes zien. Al in het begin van het boek worden Anna en Francesca beschreven als ” de donkere en de blonde”. Voor de kwaliteit van het verhaal onbelangrijk, maar toch. Het was toch een kleine moeite geweest om de foto op de omslag bij het verhaal te laten aansluiten.

Staal is een knap geschreven en meeslepend verhaal. Mijn oordeel, vier sterren.

Tegenwoordig worden vaak boektrailers gemaakt. De trailer van Staal heeft erg mooie beelden. En op nu.nl staat dit interview met de schrijfster.